عمومي

سيم مفتولي كه همه آن را مي ‌شناسيم يك سيم مسي تك رشته است كه به آن سيم خشك هم مي‌ گويند و در تابلو هاي برق استفاده مي‌شود. هادي اين سيم از جنس مس است با روكشي از نوع PVC با ولتاژ 450 تا 750 براي جريان هاي مختلف و ضخامت 1.5 تا 240 ميلي‌متر به كار مي رود.

اما قصه همين جا كه صحبتي از سيني كابل نشده است، تمام نمي‌شود، سيم انواع مختلفي دارد كه هر كدام كاربردهاي خاص خودشان را دارند. در اين مطلب انواع مختلف سيم را معرفي مي‌ كنيم تا وقتي به فروشگاه كالاي برق مي‌ رويد كمتر گيج شويد و جنس مورد نيازتان را سريع‌تر بيابيد.

انواع سيم و كابل

سيم مفتولي (NYA)

هادي اين نوع سيم‌ها از مس نرم شده با عايقي از ماده پلاستيك پي.وي.سي در رنگ‌ هاي گوناگون شكل گرفته است. ولتاژ اسمي اين سيم 750/450 ولت است و براي جريان‌هاي مختلف با سطح مقطع تا 240 ميلي‌ متر مربع ساخته مي‌شود. اين دسته از سيم‌ ها در تابلوهاي برق و تاسيسات نصب ثابت در محيط‌ هاي خشك در داخل لوله، روي ديوار يا داخل آن به‌ كار مي‌رود. بنابراين استفاده از اين نوع سيم به‌ طور مستقيم در داخل ديوار مجاز نيست.

سيم نيمه افشان (NYAB)

ساختمان اين سيم مثل سيم NYA است ولي نسبت به آن انعطاف بيشتري دارد. ولتاژ اسمي اين سيم نيز 450/750 ولت است و در تاسيسات نصب ثابت در محيط‌ هاي خشك و در داخل لوله به‌ صورت روكار يا توكار به كار گرفته مي‌شود. استفاده از اين نوع سيم‌ها نيز به‌ طور مستقيم در داخل ديوار مجاز نيست.

اين نوع سيم از نظر ساختار شبيه سيم‌ هاي مفتولي است و ولتاژ آن هم 450 تا 750 ولت است. نسبت به سيم مفتولي انعطاف بيشتري دارد.

سيم افشان (NF)

سيم افشان مجموعه‌اي از تعداد زيادي رشته‌هاي نازك مسي است و به سيم نرم معروف است كه در سيني كابل قرار ميگيرد. ساختمان اين نوع سيم مانند سيم مفتولي و نيمه‌افشان است. ولتاژ نامي آن 300 تا 500 ولت است. انعطاف آن از نيمه‌ افشان بيشتر است و ضخامت آن از سيم مفتولي، به همين دليل مقاومت الكتريكي كمتري دارد. سيم افشان از سيم مفتولي گران‌تر است؛ چون هزينۀ توليد آن بالاتري دارد.

شناخت نشانه‌هاي انواع سيم

جنس هادي‌ ها، عايق و نوع كاربرد سيم و كابل با حروف مشخصي روي روكش حك مي‌شوند. در ادامه معني علامت‌ها و حروف روي عايق ‌ها را مي‌گوييم.

N علامت سيم مسي است كه با استاندارد VDE آلمان ساخته شده.

Y به معني عايق پروتودور PVC هر رشته است.

S & Z علامت سيم‌هاي مخصوص هستند.

F علامت سيم‌هاي نرم است.

A سيم‌كشي داخل لوله‌ها و M سيم‌هاي مقاوم در مقابل رطوبت است.

انواع سيم

سيم NYA

بدون حركت در محل‌هاي خشك و در داخل لولۀ PVC و فولادي نصب مي‌شود. از اين نوع سيم نبايد در زير گچ استفاده كرد. اين نوع با روكش‌هايي به رنگ سبز، سياه، آبي و قهوه‌اي توليد مي‌شود.

سيم NYM

در محل‌ هاي خشك يا مرطوب مثلاً زير گچ، بدون لوله نصب مي‌شود. يك لايه با عايق PVC است و كلافي به رنگ سياه يا خاكستري يا سفيد و روكشي به رنگ سياه، قهوه‌اي و آبي

سيم NYFA

در داخل لولۀ PVC و فولادي نصب مي‌شود و براي اشياي قابل حمل استفاده نمي‌شود. سيم‌ هاي نازك مسي به هم ‎تابيده با مواد PVC عايق شده به رنگ سبز، زرد، سياه، آبي، قهوه‌اي، زرد، سبز، بنفش و سفيد عرضه مي‌شوند.

سيم NYAFZ

سيم‌ هاي نازك به هم تابيده است كه با هم عايق‌ بندي مي‌شوند به رنگ سياه، سفيد و قهوه‌اي. اين نوع براي روشنايي استفاده مي‌شود و به منظور استفاده در وسايل قابل حمل استفاده مناسب نيستند.

سيم Y

در داخل لولۀ PVC و فولادي براي زنگ اخبار، تلفن و دستگاه‌هاي علامت‌دهنده استفاده مي‌شود. اين سيم‌ ها روكش‌شده با مواد PVC است و در دو، سه يا چهار رشتۀ به هم تابيده و يا تك‌ رشته در رنگ‌هاي استاندارد و در كلاف‌هاي صد متري توليد و عرضه مي‌ شود.

سيم ارت

سيم ارت با وصل‌ شدن به بدنۀ لوازم برقي از آنها در برابر برق‌ گرفتگي محافظت مي‌ كند.

براي استفاده از سيم ارت، ساختمان بايد چاه ارت با ساخت كاملا فني داشته باشد. اين سيم نبايد به چاه آب يا اسكلت فلزي نصب شود. دلايل استفاده از سيم ارت عبارت‌ اند از: حفاظت و ايمني تجهيزات الكتريكي و الكترونيكي، ايجاد شرايط ايدئال براي كار، حذف ولتاژ اضافي، جلوگيري از ولتاژهاي ناخواسته، ولتاژ تماسي و صاعقه و اطمينان از قابليت كار الكتريكي.

سيم لاكي

سيم لاكي از يك رشته سيم ساخته شده كه بر روي آن لايه نازك عايق است. حجم عايق آن كم است؛ به همين دليل در سيم‌ پيچي‌هاي موتور و ترانسفورماتور، بسيار از آن استفاده مي‌شود و به سيم ترانس هم معروف است. ضخامت آن 0.05 تا 6 ميلي‌متر است.

اميدواريم اين مطلب شناخت بهتري از سيم و كابل به شما داده باشد و با اطلاع از انواع و علائم سيم‌ها انتخاب دقيق‌تري داشته باشيد. براي مشاهده برندهاي مختلف سيم و كابل به لايت هوم مراجعه نماييد تا بتوانيد با اطمينان و كسب اطلاعات خريد خود را انجام دهيد.

مقايسه سيم و كابل

سيم يا wire از يك يا چند رشته باريك مسي يا آلومينيومي تشكيل شده كه برخي از آن‌ها سيم مفتول يا تك رشته‌ اي و برخي ديگر سيم افشان يا چند رشته‌ ايي هستند. اما كابل يا cable از دو يا چند سيم و هادي عايق تشكيل شده است. مانند كابل شبكه، كابل كواكسيال، كابل برق و كابل‌هاي ديگر.

ساده ‌ترين روش تشخيص بين سيم و كابل اين گونه است كه سيم معمولا قابل رويت است، در حالي كه بيش ‌تر كابل‌ ها اغلب داراي پوشش هستند. به طور كلي نبايد اصطلاح سيم و كابل را باهم اشتباه گرفت.

به عنوان نمونه سيم برق يك اصطلاح غلط است و بايد كابل برق گفته شود، زيرا همين‌طور كه گفتيم سيم از رشته باريك مسي تشكيل شده و كابل از سيم هاي تك رشته‌اي يا چندرشته‌اي. ما در زبان فارسي فقط از دو واژه سيم و كابل استفاده مي‌نماييم. اما جالب است بدانيد در زبان انگليسي علاوه بر اين‌ها واژه ديگري هم به نام Cord به كار مي‌رود كه تفاوت آن با سيم و كابل اين است كه Cord كابلي است كه براي انتقال برق استفاده مي‌شود و خود واژه كابل تنها به جهت بيان انتقال ديتا به كار مي‌رود.

سيم و كابل تك رشته‌ اي و چند رشته‌ اي

بازار سيم و كابل معمولا در سيم ‌هاي چند رشته‌اي متقاضي بيشتري دارد تا سيم‌ هاي مفتولي. به اين دليل كه ضخامت سيم ‌هاي چند رشته‌اي حالا هر ميزاني كه مي‌خواهد باشد، قدرت انعطاف‌پذيري بالاتري نسبت سيم‌ هاي مفتولي دارند و در صنايعي كه نياز به لحيم‌ كاري وجود دارد، مانند مدارهاي الكترونيكي بيشتر مورد استفاده قرار مي‌ گيرند. سيم چند رشته‌ اي معمولا مقاومت بالاتري دارد ولي در سيم تك رشته اي در اثر مرور زمان و تغييرات آب و هوايي كه ساختار ماده تغيير مي‌كند سبب شكستگي و يا ايجاد ترك‌هاي ريز در فلز مي‌شود و در طول زمان اين ترك‌ها بيشتر و بزرگتر شده؛ درنتيجه فلز از هم مي‌ پاشد. اما فروش سيم و كابل چند رشته‌اي معمولا براي توليد كنندگان به صرفه نيست. به اين دليل كه هزينه توليد سيم افشان يا چند رشته‌اي بيشتر از مفتولي است. از سيم‌ هاي مفتولي غير از صنعت الكترونيك و برق براي صنعت‌هاي ديگري هم مانند مكانيك استفاده مي‌شود كه بيشتر براي جابجايي و يا محكم كردن به كار مي‌روند.

مقاومت الكتريكي در سيم ها و كابل ها

اصولا در سيم‌ هاي چند رشته ‌اي در سطح مقطع سيم شكاف‌ هاي بيشتري بين رشته‌ها وجود دارد. اما در فركانس‌ هاي بالا از سيم‌ هاي چند رشته‌اي به دليل پديده اثر پوستي بيشتر استفاده مي شود. پديده اثر پوستي سبب تلف شدن نيرو در سيم مي‌شود كه براي سيم ‌هاي معمولي اين اثر را كاهش نمي‌دهند و براي كاهش اثر از كابل‌ هاي ليتز استفاده مي‌نمايند. كابل ليتز از چند سيم چند رشته‌ اي تشكيل شده كه با روكشي عايقي از هم جدا مي‌شود و سطح مقطع را براي عبور جريان بيشتر مي‌كند.

ضخامت سيم و كابل تاثير بر روي كيفيت آن

جريان الكتريكي حاوي ميليون ‌ها الكترون است. جريان الكتريكي رابطه مستقيم با تعداد الكترون‌ها دارد. اين يعني هرچه جريان بيشتر باشد تعداد الكترون‌ها نيز بيشتر مي‌شود و بايد از كابل ‌هاي داراي سطح مقطع بيشتر استفاده كرد. بنابراين هرچه سيم و كابل قطر بيشتري داشته باشد، جريان عبوري بيشتر و مقاومت در برابر عبور جريان كمتر مي‌شود. با اين وصف هرچه كابل ضخيم ‌تر باشد كمتر داغ مي‌شود و بنابراين كمتر دچار سوختگي مي‌گردد.

خريد سيني كابل